“Μετά την καθιέρωση της απλής αναλογικής στις εθνικές εκλογές (θα ισχύσουν από τη μεθεπόμενη εκλογική αναμέτρηση), το υπουργείο Εσωτερικών βρίσκεται στην τελική φάση επεξεργασίας των διατάξεων για την απλή αναλογική και στους δήμους και τις περιφέρειες της χώρας.
Η απλή αναλογική και στον χώρο της Αυτοδιοίκησης εντάσσεται σε μία συνολικότερη αντίληψη της κυβέρνησης υπέρ των συνεργασιών αλλά και σε μία ευρύτερη στρατηγική συμμαχιών. Κάτι που αποφεύχθηκε στην αναμέτρηση του 2014 -λόγω εσωκομματικών ισορροπιών- στερώντας τότε από τον ΣΥΡΙΖΑ την επικράτηση σε σημαντικούς δήμους και περιφέρειες. Οι εκλογές στους δήμους το 2019 αποτελούν, άλλωστε, τις πρώτες προγραμματισμένες κάλπες στη χώρα και αποτελούν ορόσημο για το Μαξίμου.
Πρακτικά, η ισχύς του συστήματος της απλής αναλογικής στην Τοπική Αυτοδιοίκηση στέλνει στον δεύτερο γύρο τους δύο πρώτους σε ποσοστά υποψηφίους, εφόσον κάποιος επικεφαλής δεν συγκεντρώσει ποσοστό 50%+1.
Ωστόσο οι δημοτικές και περιφερειακές παρατάξεις θα εκπροσωπούνται στα συμβούλια με βάση τον αριθμό των εδρών που θα εξασφαλίζουν από τον α’ γύρο με το σύστημα της απλής αναλογικής. «Τη δεύτερη Κυριακή θα αναμετρώνται δύο πρόσωπα και όχι οι παρατάξεις τους» αναφέρει κυβερνητικός παράγοντας εξηγώντας πως η εφαρμογή της απλής αναλογικής και στους αυτοδιοικητικούς σχηματισμούς ευνοεί την προοπτική των συμμαχιών είτε πριν είτε μετά τις εκλογικές αναμετρήσεις.
Θεωρητικώς δύο ή και περισσότερες παρατάξεις μπορούν να συνεργαστούν και πριν από τις κάλπες εξασφαλίζοντας η καθεμία έναν δικό της αριθμό εδρών ή και μετά τον πρώτο γύρο στηρίζοντας για το αξίωμα του δημάρχου ή του περιφερειάρχη τα ίδια πρόσωπα. «Πρόθεση της κυβέρνησης είναι να εισαγάγει μια εποχή συναίνεσης και σε θέματα Αυτοδιοίκησης λόγω του τοπικού χαρακτήρα των θεμάτων με τα οποία ασχολούνται οι αυτοδιοικητικοί αιρετοί» εξηγεί ο αρμόδιος υπουργός Πάνος Σκουρλέτης και σχολιάζει: «Τι σημαίνει όταν λέμε ότι δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε για τα σκουπίδια ή για το εάν πεζοδρομηθεί ένας δρόμος;».
Η κεντρική φιλοσοφία της κυβέρνησης σε πολιτικό επίπεδο εστιάζεται στην προοπτική να αναπτυχθούν εγκαίρως αυτοδιοικητικές συμμαχίες, ικανές να εξασφαλίσουν προοδευτικό πρόσημο στους δήμους και τις περιφέρειες.
Συνολικά, η αλλαγή του εκλογικού συστήματος στην Αυτοδιοίκηση, ώστε να ενισχυθούν τα δημοκρατικά και πλουραλιστικά χαρακτηριστικά του, αφ’ ενός αποτελεί ώριμο βήμα, ενόψει και των εξελίξεων που υπήρξαν κατά τα τελευταία πέντε (5) χρόνια και στο κεντρικό πολιτικό σύστημα (διαδοχική ανάδειξη κυβερνήσεων συνεργασίας από το 2011 και εξής, ψήφιση του ν. 4406/2016), αφ’ ετέρου αναμένεται να λειτουργήσει ενισχυτικά για το θεσμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης συνολικά, ανανεώνοντας το ενδιαφέρον και τη συμμετοχή των πολιτών και λειτουργώντας σε μεγάλο βαθμό διαπαιδαγωγητικά για την καλλιέργεια κουλτούρας συμμετοχής, διαλόγου κα συναινέσεων στην ελληνική κοινωνία με αφετηρία το εγγύτερο προς τους πολίτες επίπεδο.
-Οι δημοτικές και περιφερειακές εκλογές προτείνεται να αποσυνδεθούν από τις ευρωεκλογές. Προτείνεται να διεξάγονται κάθε τέσσερα (4) – ή κάθε πέντε (5), αν επιλεγεί αυτή η λύση – χρόνια στο τέλος Οκτωβρίου ή αρχές Νοεμβρίου, όπως στο προηγούμενο καθεστώς (προ «Καλλικράτη»), και οι νέες δημοτικές και περιφερειακές αρχές θα αναλαμβάνουν καθήκοντα την 1η Ιανουαρίου του επόμενου της διεξαγωγής των εκλογών έτους.
-Προτείνεται η κατανομή του συνόλου των εδρών του Δημοτικού/ Περιφερειακού Συμβουλίου από τον πρώτο γύρο με το σύστημα της απλής αναλογικής μεταξύ των συνδυασμών, με βάση την «κλασική» μέθοδο της αναλογικής των υπολοίπων, όπως συμβαίνει σήμερα για τον 1ο γύρο.
-Προτείνεται η διατήρηση του θεσμού του Δημάρχου/ Περιφερειάρχη, ως επικεφαλής συνδυασμού.
-Ειδικότερα, σε περίπτωση που κανένας συνδυασμός δεν συγκεντρώσει το 50%+1 των ψήφων κατά τον 1ο γύρο (οπότε ο επικεφαλής του αναδεικνύεται, αντίστοιχα, Δήμαρχος ή Περιφερειάρχης), θα πραγματοποιείται επαναληπτική εκλογή σε 2ο γύρο μεταξύ των δύο πρώτων συνδυασμών, οπότε Δήμαρχος/Περιφερειάρχης θα είναι ο επικεφαλής του πλειοψηφήσαντος στο γύρο αυτό συνδυασμού, χωρίς ωστόσο αυτό να επιδρά στην κατανομή των εδρών που έχει ολοκληρωθεί από τον 1ο γύρο.
Το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι
-Το δικαίωμα εκλέγειν προτείνεται να δοθεί στους πολίτες κρατών μελών της Ε.Ε. και στις περιφερειακές εκλογές.
-Το όριο εκλογικής ενηλικότητας προτείνεται να μειωθεί στα 17 έτη και για τις αυτοδιοικητικές εκλογές, σε εναρμόνιση προς τη ρύθμιση που υιοθετήθηκε πρόσφατα και για τις εθνικές εκλογές, με το ν. 4406/2016.
-Αντίστοιχα προς ό,τι προαναφέρθηκε για το δικαίωμα του εκλέγειν, προτείνεται το δικαίωμα του εκλέγεσθαι για τους πολίτες των κρατών-μελών της Ε.Ε. θα επεκταθεί και στο αξίωμα του περιφερειακού συμβούλου.
-Προτείνεται η διατήρηση του ηλικιακού ορίου κτήσης του δικαιώματος του εκλέγεσθαι ως έχει, ήτοι στα 18 έτη για τους Δημοτικούς/Περιφερειακούς Συμβούλους και στα 21 έτη για τον Δήμαρχο/Περιφερειάρχη.
-Προτείνεται η πλήρης κατάργηση της εσωτερικής διαίρεσης των Δήμων σε εκλογικές περιφέρειες και ενιαία εκλογή των δημοτικών συμβούλων σε όλη την έκταση του Δήμου.
-Προτείνεται η διατήρηση της ισχύουσας ρύθμισης για την εκλογή των περιφερειακών συμβούλων ανά νομό.
Δημοτικές εκλογές :
Για τις δημοτικές εκλογές προτείνεται :
Κατάρτιση ενιαίου ψηφοδελτίου για όλο το Δήμο για κάθε συνδυασμό, χωρίς προϋποθέσεις υποψηφίων κ.λπ. ανά Δημοτική Ενότητα
(βλ. παραπάνω σχετικά με την κατάργηση των εκλογικών περιφερειών).
Καθιέρωση ελάχιστου αριθμού υποψηφίων Δημοτικών Συμβούλων ίσου με τον αριθμό των εδρών του Δημοτικού Συμβουλίου και μέγιστου αριθμού ίσου με τον αριθμό των εδρών +10%.
Αποσύνδεση των συνδυασμών που μετέχουν στις εκλογές για το (κεντρικό) Δημοτικό Συμβούλιο από τους συνδυασμούς που καταρτίζονται σε κάθε Δημοτική Ενότητα για το οικείο Συμβούλιο (βλ. παρακάτω σχετικά με την εκλογή των οργάνων ενδοδημοτικής αποκέντρωσης).
Αυτόνομη κατάρτιση συνδυασμών για κάθε Συμβούλιο Δημοτικής Ενότητας.
Περιφερειακές εκλογές :
Αντίστοιχα, για τις περιφερειακές εκλογές, προτείνεται :
Κατάργηση του θεσμού των άμεσα εκλεγόμενων χωρικών Αντιπεριφερειαρχών (βλ. παραπάνω)
Καθιέρωση ελάχιστου αριθμού υποψήφιων Περιφερειακών Συμβούλων ίσου με τον αριθμό των εδρών που αντιστοιχούν στην οικεία Περιφερειακή Ενότητα και μέγιστου αριθμού ίσου με τον αριθμό των εδρών +10%.
Εκλογή οργάνων ενδοδημοτικής αποκέντρωσης
Προτείνεται :
Η αποσύνδεση της εκλογής των οργάνων της Δημοτικής Ενότητας από την εκλογή του δημοτικού συμβουλίου, τόσο ως προς την κατάρτιση των συνδυασμών (δηλ. ένας συνδυασμός να μπορεί να κατέλθει έγκυρα μόνο στο «κεντρικό» Δημοτικό Συμβούλιο ή μόνο σε μία Δ.Ε.), όσο και ως προς την ανάδειξη των επιτυχόντων (δηλ. δεν θα υπάρχει εξάρτηση των τοπικά επιτυχόντων από τον κεντρικά επιτυχόντα συνδυασμό)
Η καθιέρωση μόνο συλλογικών οργάνων και κατανομή των εδρών τους με απλή αναλογική μεταξύ των συνδυασμών, με βάση τα αποτελέσματα κάθε Δημοτικής Ενότητας
Η έμμεση εκλογή του Προέδρου του συλλογικού οργάνου.
Το ζήτημα της “κυβερνησιμότητας” των Ο.Τ.Α.
Σε ό,τι αφορά το ζήτημα της λεγόμενης κυβερνησιμότητας των ΟΤΑ, επισημαίνονται τα εξής:
Είναι δεδομένο, όπως προαναφέρθηκε άλλωστε, ότι ο κίνδυνος ενός θεσμικού αδιεξόδου δεν μπορεί ποτέ να αποκλειστεί τελείως και δεν έχει αποφευχθεί ούτε υπό το σημερινό ακραία πλειοψηφικό σύστημα. Επιπλέον, επισημαίνεται ότι η απλή αναλογική, όπως και κάθε εκλογικό σύστημα, δεν λειτουργεί σε πολιτικό κενό. Αντίθετα, το εκλογικό σύστημα επιδρά μεσοπρόθεσμα και στη συμπεριφορά του πολιτικού προσωπικού και ενισχύει την κουλτούρα συναινέσεων και δημιουργικής αντιπολίτευσης, όπως άλλωστε αποδεικνύει και η εμπειρία των κυβερνήσεων συνεργασίας σε εθνικό επίπεδο – κάτι που στη χώρα μας θεωρούνταν ανέφικτο μέχρι πριν λίγα χρόνια.
Παρ’ όλα αυτά, λαμβάνοντας υπόψη ότι ο νομοθέτης οφείλει, όπου μπορεί, να διαμορφώσει και κάποιες θεσμικές ασφαλιστικές δικλείδες που θα προλαμβάνουν ή θα θεραπεύουν τυχόν αδιέξοδα όταν η πολιτική αποτυγχάνει, προτείνονται – είτε αθροιστικά είτε διαζευκτικά – κάποιες ρυθμίσεις που θα μπορούσαν να ελαχιστοποιήσουν τον κίνδυνο, είτε προλαμβάνοντας το αδιέξοδο, με τη δημιουργία διαδικασιών που θα διευκολύνουν την επίτευξη της συναίνεσης ή με τη δημιουργία θεσμικών αντιβάρων, είτε θεραπεύοντάς το, με την εισαγωγή δικλείδων ασφαλείας που θα «εκτονώνουν» την πίεση προς το Δημοτικό/Περιφερειακό Συμβούλιο.
Τέτοιες ρυθμίσεις, η απαρίθμηση των οποίων, φυσικά, δεν είναι εξαντλητική, θα μπορούσαν να είναι οι εξής:
(α) Η διαμόρφωση θεσμών και διαδικασιών «προδιαβούλευσης» πριν την εισαγωγή και ψήφιση σημαντικών θεμάτων στο Δημοτικό/Περιφερειακό Συμβούλιο, οι οποίοι θα λειτουργούν και «παιδευτικά» ως προς τη διαμόρφωση συναινέσεων
(β) Η θέσπιση της «εποικοδομητικής άρνησης ψήφου», προκειμένου μία παράταξη που επιθυμεί να μετέχει στη συζήτηση ενός θέματος να μπορεί – αρνούμενη ψήφο – να επιτρέπει στη Δημοτική/Περιφερειακή Αρχή να διαμορφώσει πλασματική πλειοψηφία
(γ) Η ενίσχυση του θεσμού του τοπικού δημοψηφίσματος ως τελικού καταφυγίου (ultimum refugium) για τη λήψη αποφάσεων που είναι απαραίτητες για τη λειτουργία του Δήμου/της Περιφέρειας, εφόσον δεν είναι δυνατή η επίτευξη συναίνεσης εντός του Δημοτικού/Περιφερειακού Συμβουλίου, βάσει ορισμένης διαδικασίας και χρονοδιαγράμματος.
(δ) Η ενίσχυση των διατυπώσεων δημοσιότητας σε σχέση με τις συνεδριάσεις των οργάνων των Ο.Τ.Α., ώστε να έχουν πραγματική ενημέρωση οι πολίτες και να ασκείται στους αιρετούς πίεση και από την κοινή γνώμη.
Δεν υπάρχουν σχόλια
Δημοσίευση σχολίου